wędzidełko

Wędzidełko – kiedy konieczne jest podcięcie wędzidełka i na czym polega zabieg frenotomii?

Podcięcie wędzidełka to prosty, krótki zabieg chirurgiczny stosowany w stomatologii i laryngologii, polegający na przecięciu zbyt krótkiego lub nieprawidłowo przyczepionego wędzidełka języka, wargi górnej lub rzadziej wargi dolnej. Wykonywany jest zarówno u niemowląt, jak i dorosłych, gdy ograniczona ruchomość języka lub wargi powoduje problemy z karmieniem, wymową, higieną jamy ustnej czy prawidłowym zgryzem. Zabieg może być przeprowadzony tradycyjnie (skalpelem) lub przy użyciu lasera w znieczuleniu miejscowym. Wskazania obejmują m.in. ankyloglosję, wady wymowy, trudności w ssaniu, diastemę lub nawracające stany zapalne dziąseł. Po podcięciu wędzidełka języka lub wargi zaleca się ćwiczenia logopedyczne i właściwą higienę jamy ustnej, co przyspiesza gojenie i minimalizuje ryzyko powikłań. Zabieg jest bezpieczny, a przeciwwskazania obejmują m.in. zaburzenia krzepnięcia krwi, ostre infekcje w jamie ustnej czy ogólny zły stan zdrowia pacjenta. Szersze omówienie tematu znajdziesz poniżej.

Z artykułu dowiesz się:

  1. Czym jest wędzidełko?
  2. Czym jest podcięcie wędzidełka języka i wargi górnej?
  3. Jakie są wskazania do zabiegu podcięcia wędzidełka?
  4. Jakie są przeciwwskazania do zabiegu podcięcia wędzidełka?
  5. Czy podcięcie wędzidełka boli?
  6. Jakie są zalecenia po zabiegu podcięcia wędzidełka?

Czym jest wędzidełko?

Wędzidełko to cienkie pasmo tkanki łączącej, które stabilizuje określone struktury w jamie ustnej. Najczęściej spotykamy wędzidełko języka (wędzidełko podjęzykowe), wędzidełko wargi górnej i wargi dolnej, a także wędzidełka policzkowe. Ich prawidłowa budowa i długość pozwalają na swobodny ruch języka czy warg, co jest istotne dla karmienia, wymowy i utrzymania właściwej higieny jamy ustnej.

Gdy mamy do czynienia z krótkim wędzidełkiem lub jego nieprawidłowym przyczepem, może to powodować różnorodne problemy funkcjonalne. W takich przypadkach rozważa się podcięcie wędzidełka – prosty zabieg chirurgiczny wykonywany w gabinecie stomatologicznym.

Czym jest podcięcie wędzidełka?

Podcięcie wędzidełka (frenotomia, frenulektomia, frenuloplastyka) polega na przecięciu lub chirurgicznym wydłużeniu skróconego pasma tkanki. W zależności od lokalizacji mówimy o:

  1. podcięciu wędzidełka języka – gdy problem dotyczy ankyloglosji (tzw. tongue-tie),
  2. podcięciu wędzidełka wargi górnej – często wykonywanym w celu eliminacji diastemy lub poprawy higieny przyzębia,
  3. rzadziej – podcięciu wędzidełka wargi dolnej lub policzkowego.

Zabieg może być przeprowadzony tradycyjnie (skalpel, nożyczki) lub jako laserowe podcięcie wędzidełka, co często wiąże się z mniejszym krwawieniem i szybszym gojeniem.

Wskazania do zabiegu

Podcięcie wędzidełka języka

  1. u niemowląt – trudności w ssaniu piersi lub butelki, szybkie męczenie się przy karmieniu, ból brodawek u matki, słaby przyrost masy ciała,
  2. u starszych dzieci – wady wymowy (szczególnie głosek wymagających uniesienia języka: „l”, „sz”, „cz”, „r”),
  3. problemy z ruchomością języka utrudniające higienę jamy ustnej.

Podcięcie wędzidełka wargi górnej

  1. grube, włókniste wędzidełko powodujące diastemę między siekaczami,
  2. utrudnienia w utrzymaniu higieny przy linii dziąseł,
  3. recesje dziąseł lub przewlekły stan zapalny w obrębie przyczepu.

Przeciwwskazania do zabiegu

  1. zaburzenia krzepnięcia krwi,
  2. aktywne stany zapalne i infekcje w jamie ustnej,
  3. brak wskazań funkcjonalnych (np. samo stwierdzenie „krótkiego wędzidełka” bez objawów),
  4. brak współpracy pacjenta w przypadku dzieci starszych bez możliwości zastosowania odpowiedniego znieczulenia.

Wskazania i przeciwwskazania do podcięcia wędzidełka – zestawienie

Wskazania

Przeciwwskazania

Trudności w ssaniu u niemowlęcia

Zaburzenia krzepnięcia krwi

Wady wymowy spowodowane ograniczoną ruchomością języka

Aktywne stany zapalne w jamie ustnej

Trudności w utrzymaniu higieny jamy ustnej

Brak objawów funkcjonalnych

Diastema spowodowana nieprawidłowym przyczepem wędzidełka wargi górnej

Brak współpracy pacjenta (przy niemożności zastosowania znieczulenia)

Recesje dziąseł lub stany zapalne przy przyczepie wędzidełka

Ogólny zły stan zdrowia uniemożliwiający zabieg

Jak wygląda zabieg podcięcia wędzidełka?

Zabieg podcięcia wędzidełka wykonuje się zwykle w znieczuleniu miejscowym (u niemowląt często bez konieczności klasycznej iniekcji). Dentysta lub laryngolog:

  1. Odsłania wędzidełko i stabilizuje tkankę.
  2. Wycinając lub przecinając pasmo (skalpelem, nożyczkami lub laserem), uwalnia jego przyczep.
  3. W razie potrzeby zakłada szwy.
  4. Zabezpiecza miejsce zabiegu i instruuje pacjenta co do higieny oraz ćwiczeń.

Zabieg trwa zwykle kilka minut, a gojenie jest szybkie – szczególnie u małych dzieci.

Podcięcie wędzidełka u dziecka – czy to boli, czy zabieg jest wykonywany w znieczuleniu miejscowym?

U starszych pacjentów stosuje się środki znieczulające, dzięki czemu zabieg jest praktycznie bezbolesny. Po ustąpieniu znieczulenia może pojawić się niewielki dyskomfort, łagodzony ogólnodostępnymi lekami przeciwbólowymi. U niemowląt ból jest minimalny, a karmienie można zwykle wznowić od razu po zabiegu.

Zalecenia po zabiegu podcięcia wędzidełka

  1. utrzymanie właściwej higieny jamy ustnej,
  2. stosowanie się do zaleceń dentysty odnośnie do ćwiczeń języka lub wargi (szczególnie po podcięciu wędzidełka języka),
  3. unikanie twardych i bardzo gorących pokarmów w pierwszych dniach,
  4. obserwacja miejsca gojenia – w razie niepokojących objawów (krwawienia, obrzęku, gorączki) kontakt z lekarzem.

Powikłania

Rzadko, ale mogą wystąpić:

  1. krwawienie,
  2. infekcja,
  3. ponowne przyrośnięcie wędzidełka (reattachment),

Prawidłowy przebieg zabiegu i stosowanie się do zaleceń minimalizuje ryzyko komplikacji.

Podcinanie wędzidełka – laser czy skalpel?

Obie metody mają swoje zalety. Laser pozwala uzyskać lepszą hemostazę i skrócić czas rekonwalescencji, natomiast tradycyjny skalpel jest powszechnie dostępny i równie skuteczny. Wybór metody zależy od doświadczenia lekarza, wieku pacjenta oraz charakteru wędzidełka.

FAQ – Podcięcie wędzidełka

  1. Czy podcięcie wędzidełka języka jest konieczne u każdego dziecka z ankyloglosją?

Nie. Zabieg wykonuje się tylko wtedy, gdy krótkie wędzidełko powoduje objawy – np. problemy z karmieniem, wymową czy higieną jamy ustnej.

  1. Ile trwa zabieg podcięcia wędzidełka?

Zazwyczaj od 3 do 10 minut, w zależności od metody i lokalizacji wędzidełka.

  1. Czy podcięcie wędzidełka boli?

Dzięki znieczuleniu miejscowemu pacjent nie odczuwa bólu w trakcie zabiegu. Po jego zakończeniu możliwy jest niewielki dyskomfort.

  1. Kiedy najlepiej wykonać podcięcie wędzidełka wargi górnej?

Najczęściej po wyrżnięciu się stałych siekaczy, jeśli wędzidełko powoduje diastemę lub problemy z dziąsłami.

  1. Jak długo trwa gojenie po podcięciu wędzidełka?

U dzieci – zwykle 3–7 dni, u dorosłych proces może trwać do 2 tygodni.

  1. Czy zabieg można wykonać laserem?

Tak. Laserowe podcięcie wędzidełka skraca czas gojenia i zmniejsza krwawienie.

Prosty zabieg, który robi ogromną różnicę!

Podcięcie wędzidełka to niewielki, ale istotny zabieg w stomatologii i laryngologii, który może znacząco poprawić komfort karmienia, wymowę, higienę oraz zdrowie jamy ustnej. Kluczem jest prawidłowa diagnoza i ustalenie wskazań do zabiegu, a także współpraca z dentystą, logopedą czy doradcą laktacyjnym.

ZAREZERWUJ WIZYTĘ W VILAMED WARSZAWA!