- 8 sierpnia 2025
Kamień nazębny – jak usunąć kamień na zębach i skutecznie zapobiegać jego powstawaniu?
Kamień nazębny to częsty problem stomatologiczny, który dotyka zarówno dorosłych, jak i dzieci. Powstaje, gdy miękka płytka nazębna – zbudowana z bakterii, resztek pokarmowych i śliny – ulega procesowi mineralizacji. W wyniku odkładania się minerałów zawartych w ślinie lub płynie dziąsłowym, przekształca się w twardy, porowaty osad mocno przylegający do powierzchni zęba. Kamień nazębny może być widoczny nad linią dziąseł lub ukryty pod nią, powodując stan zapalny dziąseł. W dłuższej perspektywie może on prowadzić do chorób przyzębia i utraty zębów. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o kamieniu nazębnym, zostać z nami do końca. Poniżej szerzej omawiamy ten temat.
Z artykułu dowiesz się:
- Czym jest kamień nazębny?
- Czym jest płytka nazębna?
- Dlaczego powstaje kamień na zębach?
- Dlaczego należy usuwać kamień nazębny i jak go usuwać?
- Jakie są rodzaje kamienia nazębnego?
- Czy można usunąć kamień z zębów w domu?
- Jak często usuwać kamień nazębny?
Czym jest kamień nazębny i dlaczego powstaje kamień na zębach?
Kamień nazębny to zmineralizowana płytka nazębna, której nie można usunąć zwykłą szczoteczką. Powstaje w wyniku odkładania się minerałów, głównie wapnia i fosforu, na płytce bakteryjnej gromadzącej się na powierzchni zęba, zwłaszcza w okolicy linii dziąseł i w trudno dostępnych miejscach. Proces tworzenia się kamienia nazębnego przyspieszają niewłaściwa higiena jamy ustnej, nieregularne nitkowanie zębów, dieta bogata w cukry, a także palenie papierosów.
Czy jest zatem płyta nazębna?
Płytka nazębna to miękka, lepka warstwa osadu, która naturalnie tworzy się na powierzchni zęba już kilka godzin po jego oczyszczeniu. Składa się głównie z bakterii, resztek pokarmowych i składników śliny, które gromadzą się wzdłuż linii dziąseł, w przestrzeniach międzyzębowych oraz w innych trudno dostępnych miejscach w jamie ustnej. Jeśli płytka nie jest regularnie usuwana poprzez dokładne szczotkowanie i nitkowanie zębów, ulega procesowi mineralizacji – wówczas przekształca się w twardy kamień nazębny. Płytka nazębna jest bezbarwna lub lekko żółta, ale może szybko przybierać ciemniejszy kolor pod wpływem barwiących napojów, palenia tytoniu czy niektórych pokarmów. To właśnie ona jest główną przyczyną powstawania próchnicy, zapalenia dziąseł oraz chorób przyzębia, dlatego jej codzienne usuwanie jest kluczowe dla zachowania zdrowia zębów i dziąseł.
Przyczyny powstawania kamienia nazębnego
Do głównych przyczyn powstawania kamienia na zębach należą:
- nieregularne lub nieprawidłowe szczotkowanie zębów,
- brak nitkowania i czyszczenia przestrzeni międzyzębowych,
- odkładanie się płytki bakteryjnej i jej mineralizacja,
- gromadzenie się osadów z kawy, herbaty, wina czy dymu papierosowego,
- wady zgryzu i uzupełnienia protetyczne sprzyjające gromadzeniu płytki,
- suchość w jamie ustnej, ograniczona ilość śliny.
Kamień na zębach powstaje szybciej u osób palących oraz u tych osób, które rzadko odwiedzają gabinet stomatologiczny na zabiegi profilaktyczne, takie jak: scaling, fluoryzacja, piaskowanie, higienizacja.
Dlaczego należy usuwać kamień nazębny?
Nieusuwany kamień nazębny to nie tylko defekt estetyczny. Jego chropowata powierzchnia sprzyja dalszemu gromadzeniu się kamienia i namnażaniu bakterii. Może powodować przewlekły stan zapalny dziąseł, krwawienia, cofanie się dziąseł i odsłanianie szyjek zębowych, a także przyczyniać się do rozwoju próchnicy i chorób przyzębia, w tym paradontozy. Nieusuwany przez długi czas kamień nazębny może prowadzić nawet do utraty zębów.
Jak usunąć kamień nazębny? Profesjonalne metody w gabinecie stomatologicznym
Kamień nazębny można usunąć wyłącznie podczas profesjonalnego zabiegu w gabinecie stomatologicznym. Najczęściej stosowane metody to:
- Skaling ultradźwiękowy – wykorzystuje drgania ultradźwięków do oderwania kamienia od powierzchni zęba.
- Skaling mechaniczny – usuwanie kamienia za pomocą ręcznych narzędzi stomatologicznych.
- Piaskowanie – uzupełnienie skalingu, usuwa osady i wygładza szkliwo, utrudniając ponowne gromadzenie się płytki nazębnej.
Po usunięciu kamienia zaleca się polerowanie zębów oraz aplikację preparatów fluorkowych, aby wzmocnić szkliwo i ograniczyć odkładanie się nowego osadu.
Rodzaje kamienia nazębnego i metody jego usuwania
Rodzaj kamienia nazębnego | Lokalizacja i wygląd | Główne przyczyny powstawania kamienia na zębach | Zalecane metody usuwania kamienia |
Kamień naddziąsłowy | Widoczny powyżej linii dziąseł, żółty lub brunatny, twardy, często w okolicy szyjek zębowych | Gromadzenie się płytki nazębnej przy brzegu dziąsła, niewłaściwe szczotkowanie zębów, odkładanie osadów z kawy, herbaty, papierosów | Skaling ultradźwiękowy lub mechaniczny w gabinecie stomatologicznym, piaskowanie, polerowanie powierzchni zębów |
Kamień poddziąsłowy | Ukryty poniżej linii dziąseł, ciemniejszy (brązowy, czarny), bardzo twardy, niewidoczny gołym okiem | Długotrwałe gromadzenie się płytki w kieszonkach dziąsłowych, brak nitkowania, choroby przyzębia, palenie papierosów | Zabieg usuwania kamienia nazębnego w gabinecie stomatologicznym – skaling poddziąsłowy (często w znieczuleniu), wygładzenie korzeni |
Kamień mieszany | Występuje jednocześnie nad i pod dziąsłem, różna barwa i twardość | Brak regularnego usuwania kamienia, niewłaściwa higiena jamy ustnej, długotrwałe odkładanie płytki | Profesjonalne usuwanie kamienia nazębnego – połączenie skalingu naddziąsłowego i poddziąsłowego oraz piaskowania |
Czy można usuwać kamień nazębny w domu?
To mit. Choć istnieją pasty na kamień nazębny i płukanki wspierające higienę, usuwanie kamienia nazębnego w domu jest niemożliwe w pełnym zakresie. Domowe sposoby, takie jak ocet jabłkowy czy soda oczyszczona, mogą uszkodzić szkliwo i dziąsła. W domu można jedynie zapobiegać powstawaniu kamienia, a jego usuwanie należy powierzyć stomatologowi lub higienistce stomatologicznej.
UMÓW SIĘ NA USUWANIE KAMIENIA NAZĘBNEGO W VILAMED WARSZAWA – ZAREZERWUJ WIZYTĘ!
Jak zapobiegać powstawaniu kamienia nazębnego?
Aby zapobiegać powstawaniu kamienia na zębach i dbać o zdrowie jamy ustnej, należy:
- szczotkować zęby co najmniej dwa razy dziennie, stosując prawidłową technikę szczotkowania,
- nitkować codziennie przestrzenie międzyzębowe,
- używać irygatora do czyszczenia trudno dostępnych miejsc,
- stosować pastę na kamień nazębny i płyn do płukania jamy ustnej,
- ograniczyć spożycie produktów barwiących zęby i palenie tytoniu,
- odbywać regularne wizyty kontrolne i zabiegi higienizacyjne w gabinecie stomatologicznym.
Jak często należy usuwać kamień nazębny?
Częstotliwość ustala dentysta lub higienistka stomatologiczna po ocenie stanu dziąseł i ilości kamienia.
Ekspert radzi:
“Regularne usuwanie kamienia nazębnego powinno być wykonywane co 6 miesięcy, a u pacjentów z tendencją do szybkiego odkładania osadu nawet co 3–4 miesiące.”
Profilaktyka – klucz do zdrowych zębów i dziąseł
Stała profilaktyka i prawidłowa higiena jamy ustnej to najlepszy sposób na to, by rzadziej usuwać kamień nazębny. Regularne szczotkowanie, nitkowanie i kontrolne wizyty stomatologiczne pozwalają utrzymać zęby w dobrym stanie, uniknąć stanów zapalnych oraz poprawić estetykę uśmiechu.
FAQ – najczęściej zadawane pytania o kamień nazębny
- Czy kamień nazębny to tylko problem estetyczny?
Nie, kamień nazębny może prowadzić do zapalenia dziąseł, chorób przyzębia i utraty zębów.
- Czy skaling uszkadza szkliwo?
Prawidłowo wykonany skaling jest bezpieczny i nie powoduje uszkodzeń. Nie musisz się go bać!
- Czy można usunąć kamień na zębach samodzielnie?
Nie, domowe metody nie są skuteczne i mogą zaszkodzić. Usuwanie powinno być wykonywane w gabinecie stomatologicznym.
- Jak długo utrzymuje się efekt po skalingu?
Zależy od higieny jamy ustnej – średnio od kilku miesięcy do pół roku.
Zdrowie jamy ustnej zależy od Ciebie – oto co musisz zapamiętać nt. kamienia nazębnego!
Kamień nazębny to problem, którego nie należy lekceważyć. Jego obecność negatywnie wpływa na zdrowie jamy ustnej, estetykę uśmiechu i może prowadzić do poważnych chorób przyzębia. Jedynym skutecznym sposobem na usunięcie kamienia na zębach jest zabieg wykonany w gabinecie stomatologicznym. Regularne wizyty, odpowiednia profilaktyka i codzienna higiena pozwalają skutecznie zapobiegać powstawaniu kamienia nazębnego i cieszyć się zdrowymi zębami przez wiele lat.